ΣΥΛΛΟΓΗ: Τα
τριντάφυλλα την Άνοιξη, πριν ανοίξουν πλήρως.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Φυλλοβόλος ή αειθαλής θάμνος ή αναρριχώμενο φυτό. Βλαστοί
με αγκιστροειδείς ακάνθες. Τα φύλλα είναι πτερωτά με φυλλάρια οδοντωτά
ή πριονωτά και έχουν πτερυγιοειδή μίσχο. Άνθη μονά ή διπλά σε πολλά
χρώματα σχηματίζουν επάκριες ταξιανθίες. Ο καρπός είναι σταμνοειδής
σαρκώδης με πολλά σπέρματα. Είναι η ροδή ή η ροδέα των αρχαίων. Το άνθος
της, το ρόδο ή τριαντάφυλλο, θεωρείται από παλιά ο βασιλιάς των λουλουδιών,
ώστε να αποβεί η πλουσιότερη πηγή έμπνευσης για κάθε καλλιτέχνη. Κανένα
άλλο άνθος δεν έχει εξυμνηθεί όσο το ρόδο, από τον Όμηρο μέχρι μέχρι
τους σημερινούς ποιητές. Τα είδη που χρησιμοποιούνται για τα ροδοπέταλά
τους είναι η Rosa centifolia (εκατονταφυλλιά) και η Rοsa. Damascena
(Ροδή ή δαμασκηνή).
Η εκατονταφυλλιά αναγνωρίζεται από πολλά πέταλα σε σχήμα κυρτή φλιτζάνας.
Έχουν ένα χαρακτηριστικό άρωμα. Η Ροδή η δαμασκηνή αναγνωρίζεται από
τα διπλά άνθη, χρώματος κόκκινου, με δυνατό άρωμα. Η Ροδή η δαμασκηνή
ανθίζει Απρίλιο - Μάιο και είναι το καλλιεργούμενο είδος για την παραγωγή
ροδέλαιου. Απαντάται στην Κρήτη, την Ελλάδα, την Ευρώπη και τις Μεσογιακές
χώρες. Φυτρώνει σε θαμνότοπους και άκριες δρόμων ή ρυακιών. Ανθίζει
Μάιο - Ιούνιο. Καρπός ωοειδής χρώματος πορτοκαλί, πάρα πολύ πλούσιος
σε βιταμίνη C (0,3-5%) δηλαδή 6-30 φορές περισσότερο απ'ότι το πορτοκάλι.
Περιέχει ακόμα φλαβονοειδείς χρωστίκες, καθώς και καροτινοειδή. Τα σπέρματα
θεωρούνται διουρητικά. Δεν είναι νοητός σήμερα ένας κήπος χωρίς τριανταφυλλιές.
Λόγω της ανθεκτικότητας και της ποικιλότητάς του θεωρείται λαϊκό φυτό.
Καλλιεργούνται σήμερα περί τις 25000 ποικιλίες.
ΤΟ ΑΝΘΟΣ ΤΗΣ ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ. Η αρχαία θεά του έρωτα, η Αφροδίτη, γεννήθηκε από τον αφρό των κυμάτων. Ξεπετάχτηκε στην όμορφη ακτή της Κύπρου... Την ίδια ώρα φύτρωνε στη γη και το πρώτο λευκό τριαντάφυλλο. Έτσι θέλησαν να την καλωσορίσουν οι άλλοι θεοί και να της προσφέρουν για δώρο ένα λεπτό άρωμα. Κι ακόμη, θέλησαν να στείλουν το μήνυμα του έρωτα στους ανθρώπους... Αργότερα, όταν κινδύνευε έβαψε το θεϊκό αίμα της το τριαντάφυλλο. Το έκανε κόκκινο! Στα νεότερα χρόνια είπαν πως με ξύλο τριανταφυλλιάς, που έχει αγκάθια, έφτιαξαν το αγκάθινο στεφάνι του Χριστού. Έτρεξε το θείο αίμα και το τριαντάφυλλο βάφτηκε κόκκινο.
ΝΕΚΤΑΡ ΚΑΙ ΡΟΔΟ. Ένας ωραίος μύθος της αρχαιότητας λέει πως κάποτε οι Θεοί διασκέδαζαν στον ουρανό και έπιναν το αγαπημένο ποτό τους, το νέκταρ. Κάποια στιγμή ο Έρως, συνοδός μόνιμος της θεάς της ομορφιάς, Αφροδίτης, ακούμπησε με το φτερό του τον κρατήρα των Θεών. Το νέκταρ κύλησε απο τον ουρανό και έπεσε στη γη... Εκεί που έπεσε φύτρωσε το κόκκινο ρόδο.
ΙΑΤΡΙΚΗ:
Οι γιατροί της αρχαίοτητας έφτιαχναν φάρμακο με ξερά ροδοπέταλα τα οποιά
έβραζαν σε κρασί και το έδιναν σε πόνους κεφαλής, των ματιών,
των αυτιών, των ούλων, της μήτρας και του εντέρου. Κοπανισμένα
έβαζαν τα ροδοπέταλα σε φλεγμονές του υποχονδρίου. Τα συγγράμματα των
αρχαίων ιατρών αναφέρονται ποικίλες πληροφορίες για ιατρική χρήση των
ρόδων: Από θεραπείες για πονοκεφάλους μέχρι της διάρροιας!
ΧΡΗΣΗ: Σήμερα μπορούμε να αρωματίσομε το ελαιόλαδο με ροδοπέταλα. Με ρόδα φτιάχνουν σιρόπι, ροδόμελι, ροδοζάχαρη (γλυκό κουταλιού), ροδόσταγμα και αρωματίζουν το ξύδι και το κρασί. Ευρεία είναι η χρήση του ροδόνερου στη ζαχαροπλαστική. Προσοχή χρειάζεται στη συλλόγη των ρόδων τα οποία δεν πρέπει να είναι ραντισμένα με επικίνδυνα εντομοκτόνα. Με τους καρπούς φτιάχνουν ζελέδες, σιρόπια, μαρμελάδες και ροφήματα.