Η
Calendula officinalis, η καλέντουλα η φαρμακευτική , καλλιεργείται και
σαν καλλωπιστικό σε κήπους, η Calendula arvensis, είναι το άγριο φυτό
που θα συναντήσουμε σε πολλά μέρη της πατρίδας μας, συνήθως με το όνομα
νεκρολούλουδο. Φυτό εξαιρετικά
προσαρμοστικό σε δύσκολες συνθήκες, σε άνυδρα εδάφη, έχει μάθει να αντέχει
την μεγάλη ηλιοφάνεια και το κρύο της νύχτας.
Σπασμολυτικό και χολαγωγό, εμμηναγωγό, αντισηπτικό, η καλέντουλα χρησιμοποιήθηκε
στην παραδοσιακή ιατρική, από τον 12ο κιόλας αιώνα, σαν αντισπασμωδικό,
ιδιαίτερα για το στομάχι, την δυσμηνόρροια, και σαν τονωτικό του ήπατος,
εφιδρωτικό, αντιεμετικό, αντισκορβουτικό. Στην εποχή μας αυτές οι χρήσεις
έχουν εγκαταλειφθεί, όχι όμως και αυτές που αφορούν τη δράση της σαν
άριστο επουλωτικό.
Σαν γνήσιο μέλος της οικογένειας των Συνθέτων, περιέχει πικρές, βλεννώδεις χρωστικές, αιθέρια έλαια, σαπωνίνες, φλαβονοειδή, πεντακυκλικές αλκοόλες (καλεντουλαδιόλη), αλκαλοειδή, βιταμίνη C, ασβέστιο, καροτένια - που είναι πρόδρομα μόρια της βιταμίνης Α - και σημαντικές ποσότητες πυριτίου.
Μέρος της δράσης της φαίνεται ότι οφείλεται στην παρουσία των τερπενίων, ιδιαίτερα σ' έναν τριτερπενικό γλυκοσίδη, τον καλεντουλοσίδη Β.
Το πυρίτιο έχει μια «ιδιαίτερη» σχέση με το νερό, με τους υγρούς κρυστάλλους, την διατήρηση της ελαστικότητας, ιδανικό για ισορροπία ανάμεσα σε στερεή και υγρή μορφή. Ο συνδυασμός πυριτίου και της προστατευτικής βλέννας που περιέχει το φυτό, η ικανότητά της να κρατά τον βλαστό και τα φύλλα της χυμώδη παρά τις διαφορές θερμοκρασίας, καθιστά την καλέντουλα το καλύτερο βότανο για τις πληγές του δέρματος, τοπικά δερματικά προβλήματα, για την ίαση των οποίων ο οργανισμός πρέπει να αναπλάσει καινούργιους ιστούς.
Κατάλληλη σε εγκαύματα, εκζέματα, ερεθισμούς του δέρματος. Αυτό εξηγεί την ευρύτατη χρήση της στα καλλυντικά, καθώς διατηρεί τους κυτταρικούς χυμούς, δίνει ελαστικότητα στο δέρμα (προϊόντα για ραγάδες, αντιρρυτιδικά), αλλά ακόμη και στα μαλλιά. Επιπλέον, οι πηκτίνες που υπάρχουν στα φύλλα την καθιστούν ενυδατικό παράγοντα. Χρήσιμη είναι επίσης και σε θεραπεία κιρσών γι' αυτό και περιέχεται σε προϊόντα για μασάζ.
Το βάμμα
της καλέντουλας χρησιμοποιείται σε επιθέματα για πληγές, σε γαργάρες
για φαρυγγίτιδα (1-2 κουταλιές σε μισό ποτήρι νερό) ή για κολπικές πλύσεις
(2 κουταλιές σε μισό λίτρο αποστειρωμένο νερό).
Η κρέμα καλέντουλας είναι κατάλληλη για δερματίτιδες και ερεθισμούς του δέρματος, ασφαλής σε παιδιά, μπορεί να υποκαταστήσει στις περισσότερες περιπτώσεις δερματικές αλοιφές που περιέχουν παράγωγα κορτιζόνης.
Προφυλάξεις:Η εσωτερική λήψη να αποφεύγεται, ιδίως από γυναίκες, επειδή μπορεί να επηρεάσει τον ορμονικό κύκλο και να μην λαμβάνεται στη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
