Έντεχνη Ποίηση

Αριστοτέλης Βαλαωρίτης (1824 - 1879)

__ Ο έρμος ο αζώηρος, η ποταπή λαψάνα
      γλυκαίνει το χαμαίδρυο, στου χαμαιλειού τη ρίζα
      αποκοιμιέται ο θάνατος, και το περιπλοκάδι
      αλλού στυλώνει το φωτχό, δυναμωμένο τώρα ...

"Αθανάσιος Διάκος"

 
  • Ο Αζώηρος ή ανάγυρος είχε κτηνιατρικές εφαρμογές (τυμπανίτης των βοοειδών και των προβάτων
  • Η λαψάνα είναι άγριο βρώσιμο λαχανικό.
  • Το Χαμαίδρυο (Tencrium Chamaedrys) είχε θεραπευτικές εφαρμογές σε παθήσεις του στομάχου
  • Ο χαμαιλειός (Carlina Acaulis) είχε δηλητηριώδεις ή και θανατηφόρες ιδιότητες.

__ Το θρούμπι, την αλιφασκιά, το σφελαχτό, η μυρτούλα

 

  Αρωματικά, θεραπευτικά φυτά
__ ολόγυρά του σπλόνοι και δρακοντιές φαρμακερές   Θανατηφόρα φυτά
__ εγιάτρευε του κόσμου
      με ξόρκια και με βότανα, τα χίλια μύρια
  θεραπευτικά φυτά
     

Κώστας Κρυστάλλης (1868 - 1904)

__ Τα δυό τα σταυραδέλφια του τονε γιατρολούσαν
      με ρίζες, μ΄ αγριοβότανα, με σταυρωμούς με ξόρκια ...

 

__ απ' όλα τ΄αγριοβότανα κι απ' τα καλά χορτάρια
      θε να μου φέρουν για γιατρειά ...

" Ο Κατσαντώνης άρρωστος "

 

"Ο ατρόμητος Κατσαντώνης", λεπτομέρεια από τοιχογραφία του Θεόφιλου, ξαποσταίνει στη σκιά ενός δένδρου απίζοντας ταμπουρά.

Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης, Αθήνα

 

 

Γεώργιος Αθανασιάδης - Νόβας (Γ. ΑΘάνας)

__ σ' όλη τη γη θα το' σπερνα,
      μποστάνι σε μποστάνι
      για να το βρίσκουν εύκολα
      τα νια και να θεριεύουν ...

Γ. ΑΘάνας για το βοτάνι της αγάπης

 

Ο Αθάνας μνημονεύει τη ρίγανη, τη μέντα, τον απήγανο, την αγράμπελη, τα τριβόλια, τις λαγοκοιμηθειές, το φλισκούνι, τα σαρκοτρόφια, τον (σ)φλόμο, αλλά και το πολυθρύλητο βοτάνι της αγάπης στους στίχους του.

     

Κώστας Ουράνης

VITA NUOVA


Δεν θέλω πια παρά να ζω έτσι όπως ένα δέντρο,
οπού θροΐζει ανάλαφρα σε πρωινό του Απρίλη
μεσ' σ' ένα κάμπο ειρηνικό, γεμάτον φως γαλάζιο
και παπαρούνες κόκκινες και άσπρο χαμομήλι.

Δεν θέλω πια παρά να ζω έτσι σαν ένα ρόδο,
που άνθισε κατάμονο μέσα σε πράο χειμώνα
σ' ένα πεζούλι φτωχικό κι ηλιόφωτο, που να 'χει
ασβεστωμένο τοίχωμα να του κρατάει το χώμα.

Θεέ μου! άσε με να ζω σαν ένα από τα μύρια,
τ' ανώφελα τα έντομα που από το φως μεθάνε
και τη ζωή τους στους ανθούς ανάμεσα περνάνε,
μακριά απ' τον κόσμο, μοναχό σ' ένα λευκό σπιτάκι:
και να 'χω μέσα στην ψυχή των γέρων στην ειρήνη
και στην καρδιά μου των φτωχών την ένθεη καλοσύνη.

 

 

     

Νίκος Καββαδίας

Black and white (Στον Μ. Καραγάτση)

Του Άλμπορ το φανάρι πότε θα φανεί;
Οι μαθήτριες σχολάσανε του ωδείου.
Φωτεινές ρεκλάμες της οδού Σταδίου.
Γέφυρα βρεγμένη σκοτεινή.

Μάτι ταραγμένο μάταια σε κρατώ
στον καιρόν απάνω του Σιρόκου. Δούλευε το φτυάρι, μαύρε του Μαρόκου
που μασάς βοτάνια για τον πυρετό.
Φεμινά!... Χορός των κεφαλών.
Κ' οι Ναγκό χορεύουν στην Ασία.


Σε πειράζει -μου 'πες- η υγρασία
κ' η παλιά σου αρρώστια της Τουλών.
Τζίντζερ, που κοιτάς με το γυαλί,
το φανάρι του Άλμπορ δεν εφάνη.


Βλέπω στο Λονδίνο εγώ τη Fanny
στο κρεβάτι σου άλλον να φιλεί.
Κρέας αλατισμένο του κουτιού.


Μύωπα καπετάνιο μου και γέρο,
ένα μαγικό σκονάκι ξέρω
τέλειο για την κόρη του ματιού.


Άναψε στη γέφυρα το φως.
Μέσα μου μιλεί ένας παπαγάλος
γέρος στραβομύτης και μεγάλος
μα γιομάτος πείρα και σοφός.


Μέσα μου βαθιές αναπνοές.
Του Κολόμβου ξύπνησαν οι ναύτες.
Όλες τις ρουκέτες τώρα καφ' τες
και Marconi στείλε το S.O.S.

Από τη συλλογή "Πούσι" (Άγρα, 1989)
 

 

     

Χρυσάνθη Ζιτσαία

Βοτάνια μοσχομύριστα στον ήλιο φρυγανιάζουν.
Σμαράγδια μάτια σου γελούν μύρια απ΄την πρασινάδα.
Πράσινη ελπίδα κατοικεί, νεράϊδα, αμαδρυάδα»

Ύμνος στον Πάνα στο έργο Νεοελληνικές Γιορτές)
Πηγή: (http://www.kekiridanos.gr/02_02.htm

 

 

     
Πηγή: Γεράσιμος Α. Ρηγάτος, Επίκουρος Καθηγητής Ιατρικής